حضرت زهرا نقطه اتحاد شیعه و سنی
یکی
از مداحان تهران گفت: مردم ولایی ما همانند ایام تقارن نوروز با محرم و
صفر، قدر این روزهای عزیز را که با فاطمیه توام شده، می‌دانند و حریم
فاطمیه را پاس می‌دارند.. ...
به
گزارش روضه نیوز ؛ یک پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به اینکه نحوه عزاداری
ائمه بهترین الگوی عزاداری برای شیعیان است، گفت: بر همین اساس مجلس
عزاداری حضرت زهرا(س) با رعایت مواردی که از تفرقه جلوگیری می کند، می
تواند به نقطه ای برای تحکیم وحدت شیعه و سنی تبدیل شود.
دکتر محمد حسین رجبی دوانی در آستانه آغاز ایام فاطمیه در گفت وگو با شفقنا؛ حضرت زهرا را نمونه ای عالی برای زندگی فردی، اجتماعی، عبادی و انسانی کامل دانست و افزود: ایشان می تواند برای همه انسان ها الگوی مناسبی باشد و از آن رو که ایشان زن بودند برای بانوان در اولویت است که از ایشان الگو بگیرند.
این استاد دانشگاه افزود: ایشان همسری نمونه و برجسته و نیز فرزند و مادری نمونه بودند که همه انسان ها می توانند از ایشان در جایگاه های مختلف الگو بگیرند. حضرت زهرا در زندگی اجتماعی به رغم آن که معتقد بود نیازی به حضور زن در ملاء عام و اجتماع نیست ولی در دفاع از ولایت که مهم ترین امر در اسلام است در هدایت جامعه احساس مسوولیت می کند، به عنوان نخستین و بزرگترین حامی ولایت به عرصه می آید و در جمع مردان بی اعتباری که بیعت خود را با حضرت علی(ع) کنار گذاشته بودند به عرصه می آید و حماسه بزرگی از خود به جا می گذارد. ایشان در این عرصه هم برای مردان و زنان بزرگترین اسوه است و به همه یاد می دهد که باید با همه وجود برای حمایت از ولایت حاضر شد.
او حضرت زهرا (س) را در عرصه عبادی والاترین خواند و گفت: ایشان در عبادات خود چنان محو خداوند است که گویی چیزی جز او را نمی بیند. او در این عرصه با وجود مسوولیت مادری و همسری که بر عهده دارد ولی اندک خدشه ای به مساله عبادی خود وارد نمی کند.
رجبی دوانی در پاسخ به این سوال که حضرت زهرا(س) در عرصه سیاسی و اجتماعی چگونه حضور داشتند بیان کرد: متاسفانه عمر شریف حضرت زهرا بسیار کوتاه بود و ایشان به نقل شیعه سه ماه بعد از پدر بزرگوارشان در قید حیات بودند یعنی بخش اعظم زندگی حضرت تحت الشعاع پدر بزرگوارشان بوده اطلاعات ما هم از زندگی ایشان به ویژه فعالیت های اجتماعی محدود است، ولی آنچه که ما از تاریخ درباره ایشان می دانیم این است که در زمان حیات پدر بزرگوارشان در عین اینکه از حضور غیر ضروری زنان در جامعه اکراه داشتند ولی به عنوان معلم برجسته معرفتی در عرصه اعتقادات شناخته می شدند و بعضی از اصحاب پیامبر مانند سلمان فارسی افتخار شاگردی حضرت را داشتند. این رفتار به این معنی است که ایشان با تمام مسوولیت هایی که داشتند اگر لزومی می دیدند به عرصه می آمدند و جلسات درس برگزار می کردند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام اظهار کرد: ایشان از حیث علمی هم الگوی بسیار مناسبی برای بانوان است که اگر به مدارج علمی دست یافتند، نه تنها قبحی ندارد بلکه ارزشمند است که علم خود را برای مردم حتی مردان بیان کنند. درست است که اسلام وظیفه و تکلیف زنان را در عرصه های سیاسی کم تر از مردان قرار داده است یعنی اگر دارالاسلام مورد خطر قرار بگیرد و یا برای نشر اسلام نیاز به مجاهدت باشد تکلیف بر مردان است که باید در عرصه حضور داشته باشند ولی وقتی مسائلی مهم تر از حفظ دارالاسلام یا نشر اسلام در میان است یعنی مهم ترین مساله که دفاع از ولایت است، به میان می آید حضرت زهرا(س) در این عرصه پیشتاز همه حتی مردان است و در این عرصه مضروب می شود و تمام این سختی ها را به جان می خرد ولی در دفاع خود از ولایت ابدا کوتاه نمی آید.
او افزود: حضرت زهرا(س) در زمانی که حضرت علی را به زور به مسجد بردند تا از ایشان بیعت بگیرند، با بدنی بیمار مجددا به مسجد می آید و در دفاع از امیرالمومنین می ایستد و مردم را وادار می کند که از فشار بر امیرالمومنین دست بردارند و در خطبه ای که ما به اشتباه آن را خطبه فدکیه می خوانیم(گویی آن بزرگوار صرفا برای احقاق یک حق مادی به میدان آمده است) به دفاع از ولایت و افشاگری جرم و جنایت عظیم غاصبین خلافت و ابعاد فاجعه بار سکوت مرگ بار خواص و توده های مردم در برابر این قضیه را آشکار می کند.
رجبی دوانی افزود: ایشان در آن خطبه که تماما سیاسی است جامعه را به یک قیام و انقلاب فرا می خواند و این الگویی برای بانوان ما است که در شرایطی که ولایت در خطر است با همه وجود به میدان بیاید و از هیچ احدی نترسند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام در پاسخ به این سوال که چگونه می توان از مراسم عزاداری برای حضرت زهرا(س) به عنوان فرصتی برای وحدت شیعه و سنی استفاده کرد، گفت: اگر شیعه و اهل تسنن خود را از پیروان پیامبر اسلام می دانند، بهترین راه برای رسیدن به وحدت در همه موارد تمسک به اهل بیت پیامبر است. شیعه اگر خود را پیرو اهل بیت می داند باید اهل بیت را الگوی عملی کارهای خود قرار دهد. وقتی می بیند که برخی مسائل در عزاداری ها، حساسیت را در عالم اسلام نسبت به تشیع زیاد می کند و عامل تهدید بین تشیع و اهل تسنن است و اگر بخواهد بر برخی اعتقادات خود پافشاری کند باعث حساسیت اهل تسنن خواهد شد، باید بداند این نه تنها جواب درستی نخواهد داد، بلکه شرایط را بدتر خواهد کرد و اهل تسنن را از اهل بیت پیامبر دور خواهد کرد.
او با تاکید بر اینکه شیعه باید دقت بیشتری در اعمال خود داشته باشد تصریح کرد: شیعیان باید امیرالمومنین را الگوی خود قرار دهند. حضرت علی(ع) برای مصالح اسلام پشت سر خلفا اقتدا می کرد و بعد از بیعت، دیگر در تضعیف حکومت آنها کاری نکرد. چرا که پرچم اسلام در دست آنها بود و مردم هم آنها را پذیرفته بودند و اگر حضرت این کار را نمی کردند نتیجه اش تضعیف اصل اسلام بود لذا حضرت به آنها مشاوره هم می داد. ما هم امروز باید همین رفتار را سرمشق خود قرار دهیم و به طور مثال، بدگویی خلفای مورد احترام اهل تسنن را نکنیم.
رجبی دوانی متقابلا وظیفه اهل تسنن را احترام به عقاید تشیع دانست و اظهار کرد: اهل تسنن هم اگر خود را اهل سنت پیامبر می دانند باید به این نکته توجه کنند که در منابع خودشان هم از پیامبر و علاقه ایشان نسبت به اهل بیتشان ذکر شده است و بسیار در مورد حضرت زهرا سفارش کرده بودند، بنابراین آنها هم در این زمینه باید محزون باشند که دختر جوان حضرت در سن 18 سالگی دار دنیا را ترک می کند حتی در صورتی که حرف آنان را بپذیریم که حضرت به مرگ طبیعی از دنیا رفته باشد باز هم از دنیا رفتن یک دختر جوان غم انگیز خواهد بود. بنابراین آنها هم باید به این روزها احترام بگذارند و رفتارهایی مانند نوشتن کتاب هایی در رد شهادت حضرت زهرا و یا حتی افسانه خواندن شهادت ایشان کار صحیحی نیست.
این پژوهشگر تاریخ اسلام در ادامه گفت: سنی واقعی باید در مورد شهادت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هم عزادار باشد چرا که آنها دو گل خوشبوی پیامبر بودند و آنها در کتب خود به این موضوع معترف هستند که معاویه و یزید در شهادت امام حسن(ع) و امام حسین (ع) نقش داشته اند بنابراین آنها هم در مقابل این قاتلین باید موضع گیری داشته باشند. برخی نظرات آنها مانند این که معاویه به عنوان یک مجتهد در مساله شهادت امام حسن(ع) خطا کرده است ولی یک ثواب می برد به این معنی است که اگر ایشان را نمی کشت ثوابی نمی برند باید کنار گذاشته شود و بدانند صحابی بودن ملاک سعادت نیست حتی در قرآن هم در مذمت برخی از صحابی آیاتی نازل شده است و آنها را به عذاب تهدید کرده است. اگر این دیدگاه های مغرضانه در هر دو طرف کنار گذاشته شود می توان به وحدت رسید و از تفرقه امت اسلامی جلوگیری کرد.
او در پایان بهترین مدل عزاداری برای اهل بیت پیامبر اسلام را الگو قرار دادن رفتار ائمه معصومین دانست و افزود: امامان ما هم برای شهادت اهل بیت پیغمبر با برپایی مجالس خود بهترین مدل عزاداری را به ما یاد دادند. آنها برای عزاداری خود از شعرا دعوت می کردند و در حالی که اشعار در مجالس خوانده می شد، اشک می ریختند. ما باید از این نمونه الگو بگیریم و برای اینکه از تفرقه بین امت اسلامی جلوگیری شود باید در این مجالس مواظب بود سخنانی که باعث بدبینی اهل تسنن به شیعیان می شود گفته نشود و اهل سنت هم با پیامبر خودشان هم دردی کنند.
دکتر محمد حسین رجبی دوانی در آستانه آغاز ایام فاطمیه در گفت وگو با شفقنا؛ حضرت زهرا را نمونه ای عالی برای زندگی فردی، اجتماعی، عبادی و انسانی کامل دانست و افزود: ایشان می تواند برای همه انسان ها الگوی مناسبی باشد و از آن رو که ایشان زن بودند برای بانوان در اولویت است که از ایشان الگو بگیرند.
این استاد دانشگاه افزود: ایشان همسری نمونه و برجسته و نیز فرزند و مادری نمونه بودند که همه انسان ها می توانند از ایشان در جایگاه های مختلف الگو بگیرند. حضرت زهرا در زندگی اجتماعی به رغم آن که معتقد بود نیازی به حضور زن در ملاء عام و اجتماع نیست ولی در دفاع از ولایت که مهم ترین امر در اسلام است در هدایت جامعه احساس مسوولیت می کند، به عنوان نخستین و بزرگترین حامی ولایت به عرصه می آید و در جمع مردان بی اعتباری که بیعت خود را با حضرت علی(ع) کنار گذاشته بودند به عرصه می آید و حماسه بزرگی از خود به جا می گذارد. ایشان در این عرصه هم برای مردان و زنان بزرگترین اسوه است و به همه یاد می دهد که باید با همه وجود برای حمایت از ولایت حاضر شد.
او حضرت زهرا (س) را در عرصه عبادی والاترین خواند و گفت: ایشان در عبادات خود چنان محو خداوند است که گویی چیزی جز او را نمی بیند. او در این عرصه با وجود مسوولیت مادری و همسری که بر عهده دارد ولی اندک خدشه ای به مساله عبادی خود وارد نمی کند.
رجبی دوانی در پاسخ به این سوال که حضرت زهرا(س) در عرصه سیاسی و اجتماعی چگونه حضور داشتند بیان کرد: متاسفانه عمر شریف حضرت زهرا بسیار کوتاه بود و ایشان به نقل شیعه سه ماه بعد از پدر بزرگوارشان در قید حیات بودند یعنی بخش اعظم زندگی حضرت تحت الشعاع پدر بزرگوارشان بوده اطلاعات ما هم از زندگی ایشان به ویژه فعالیت های اجتماعی محدود است، ولی آنچه که ما از تاریخ درباره ایشان می دانیم این است که در زمان حیات پدر بزرگوارشان در عین اینکه از حضور غیر ضروری زنان در جامعه اکراه داشتند ولی به عنوان معلم برجسته معرفتی در عرصه اعتقادات شناخته می شدند و بعضی از اصحاب پیامبر مانند سلمان فارسی افتخار شاگردی حضرت را داشتند. این رفتار به این معنی است که ایشان با تمام مسوولیت هایی که داشتند اگر لزومی می دیدند به عرصه می آمدند و جلسات درس برگزار می کردند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام اظهار کرد: ایشان از حیث علمی هم الگوی بسیار مناسبی برای بانوان است که اگر به مدارج علمی دست یافتند، نه تنها قبحی ندارد بلکه ارزشمند است که علم خود را برای مردم حتی مردان بیان کنند. درست است که اسلام وظیفه و تکلیف زنان را در عرصه های سیاسی کم تر از مردان قرار داده است یعنی اگر دارالاسلام مورد خطر قرار بگیرد و یا برای نشر اسلام نیاز به مجاهدت باشد تکلیف بر مردان است که باید در عرصه حضور داشته باشند ولی وقتی مسائلی مهم تر از حفظ دارالاسلام یا نشر اسلام در میان است یعنی مهم ترین مساله که دفاع از ولایت است، به میان می آید حضرت زهرا(س) در این عرصه پیشتاز همه حتی مردان است و در این عرصه مضروب می شود و تمام این سختی ها را به جان می خرد ولی در دفاع خود از ولایت ابدا کوتاه نمی آید.
او افزود: حضرت زهرا(س) در زمانی که حضرت علی را به زور به مسجد بردند تا از ایشان بیعت بگیرند، با بدنی بیمار مجددا به مسجد می آید و در دفاع از امیرالمومنین می ایستد و مردم را وادار می کند که از فشار بر امیرالمومنین دست بردارند و در خطبه ای که ما به اشتباه آن را خطبه فدکیه می خوانیم(گویی آن بزرگوار صرفا برای احقاق یک حق مادی به میدان آمده است) به دفاع از ولایت و افشاگری جرم و جنایت عظیم غاصبین خلافت و ابعاد فاجعه بار سکوت مرگ بار خواص و توده های مردم در برابر این قضیه را آشکار می کند.
رجبی دوانی افزود: ایشان در آن خطبه که تماما سیاسی است جامعه را به یک قیام و انقلاب فرا می خواند و این الگویی برای بانوان ما است که در شرایطی که ولایت در خطر است با همه وجود به میدان بیاید و از هیچ احدی نترسند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام در پاسخ به این سوال که چگونه می توان از مراسم عزاداری برای حضرت زهرا(س) به عنوان فرصتی برای وحدت شیعه و سنی استفاده کرد، گفت: اگر شیعه و اهل تسنن خود را از پیروان پیامبر اسلام می دانند، بهترین راه برای رسیدن به وحدت در همه موارد تمسک به اهل بیت پیامبر است. شیعه اگر خود را پیرو اهل بیت می داند باید اهل بیت را الگوی عملی کارهای خود قرار دهد. وقتی می بیند که برخی مسائل در عزاداری ها، حساسیت را در عالم اسلام نسبت به تشیع زیاد می کند و عامل تهدید بین تشیع و اهل تسنن است و اگر بخواهد بر برخی اعتقادات خود پافشاری کند باعث حساسیت اهل تسنن خواهد شد، باید بداند این نه تنها جواب درستی نخواهد داد، بلکه شرایط را بدتر خواهد کرد و اهل تسنن را از اهل بیت پیامبر دور خواهد کرد.
او با تاکید بر اینکه شیعه باید دقت بیشتری در اعمال خود داشته باشد تصریح کرد: شیعیان باید امیرالمومنین را الگوی خود قرار دهند. حضرت علی(ع) برای مصالح اسلام پشت سر خلفا اقتدا می کرد و بعد از بیعت، دیگر در تضعیف حکومت آنها کاری نکرد. چرا که پرچم اسلام در دست آنها بود و مردم هم آنها را پذیرفته بودند و اگر حضرت این کار را نمی کردند نتیجه اش تضعیف اصل اسلام بود لذا حضرت به آنها مشاوره هم می داد. ما هم امروز باید همین رفتار را سرمشق خود قرار دهیم و به طور مثال، بدگویی خلفای مورد احترام اهل تسنن را نکنیم.
رجبی دوانی متقابلا وظیفه اهل تسنن را احترام به عقاید تشیع دانست و اظهار کرد: اهل تسنن هم اگر خود را اهل سنت پیامبر می دانند باید به این نکته توجه کنند که در منابع خودشان هم از پیامبر و علاقه ایشان نسبت به اهل بیتشان ذکر شده است و بسیار در مورد حضرت زهرا سفارش کرده بودند، بنابراین آنها هم در این زمینه باید محزون باشند که دختر جوان حضرت در سن 18 سالگی دار دنیا را ترک می کند حتی در صورتی که حرف آنان را بپذیریم که حضرت به مرگ طبیعی از دنیا رفته باشد باز هم از دنیا رفتن یک دختر جوان غم انگیز خواهد بود. بنابراین آنها هم باید به این روزها احترام بگذارند و رفتارهایی مانند نوشتن کتاب هایی در رد شهادت حضرت زهرا و یا حتی افسانه خواندن شهادت ایشان کار صحیحی نیست.
این پژوهشگر تاریخ اسلام در ادامه گفت: سنی واقعی باید در مورد شهادت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هم عزادار باشد چرا که آنها دو گل خوشبوی پیامبر بودند و آنها در کتب خود به این موضوع معترف هستند که معاویه و یزید در شهادت امام حسن(ع) و امام حسین (ع) نقش داشته اند بنابراین آنها هم در مقابل این قاتلین باید موضع گیری داشته باشند. برخی نظرات آنها مانند این که معاویه به عنوان یک مجتهد در مساله شهادت امام حسن(ع) خطا کرده است ولی یک ثواب می برد به این معنی است که اگر ایشان را نمی کشت ثوابی نمی برند باید کنار گذاشته شود و بدانند صحابی بودن ملاک سعادت نیست حتی در قرآن هم در مذمت برخی از صحابی آیاتی نازل شده است و آنها را به عذاب تهدید کرده است. اگر این دیدگاه های مغرضانه در هر دو طرف کنار گذاشته شود می توان به وحدت رسید و از تفرقه امت اسلامی جلوگیری کرد.
او در پایان بهترین مدل عزاداری برای اهل بیت پیامبر اسلام را الگو قرار دادن رفتار ائمه معصومین دانست و افزود: امامان ما هم برای شهادت اهل بیت پیغمبر با برپایی مجالس خود بهترین مدل عزاداری را به ما یاد دادند. آنها برای عزاداری خود از شعرا دعوت می کردند و در حالی که اشعار در مجالس خوانده می شد، اشک می ریختند. ما باید از این نمونه الگو بگیریم و برای اینکه از تفرقه بین امت اسلامی جلوگیری شود باید در این مجالس مواظب بود سخنانی که باعث بدبینی اهل تسنن به شیعیان می شود گفته نشود و اهل سنت هم با پیامبر خودشان هم دردی کنند.